Nowości
Co to jest bezpieczeństwo i higiena pracy?
Bezpieczeństwo i higiena w miejscu pracy (BHP) to zbiór zasad określających sposób wykonywania pracy oraz jej warunków w celu ochrony zdrowia i życia. Ich przestrzeganie ma kluczowe znaczenie w zachowaniu bezpieczeństwa, zdrowia i życia pracowników w środowisku pracy.
W związku z przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy pracodawca ma obowiązek zapewnić pracownikom odpowiednie warunki pracy, zaś pracownicy mają obowiązek przestrzegać obowiązujących przepisów.
Dowiedz się, jak przestrzeganie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy wpływa na efektywność pracowników oraz jak w praktyce dbać o ich stosowanie.
Co to jest higiena pracy i dlaczego jest ważna?
Higiena pracy to termin określający natężenie różnych szkodliwych czynników występujących w zakładach pracy oraz ich negatywnych skutków oddziałujących na fizyczne i psychiczne zdrowie człowieka.
Podstawowe zasady BHP zostały określone w Rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 roku w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. Osobą odpowiedzialną za stosowanie zasad bezpiecznej pracy jest pracodawca lub osoba kierująca zespołem pracowników.
Niestosowanie się do zasad ochrony zdrowia i życia pracowników zwiększa ryzyko wypadków w miejscu pracy, stwarza stresujące warunki pracy oraz sprzyja zapadaniu na choroby zawodowe. Może to oznaczać także wykroczenie przeciwko prawom pracownika.
Jak higiena pracy wpływa na efektywność pracowników?
Higiena pracy pozwala nie tylko na dbanie o bezpieczeństwo i zdrowie fizyczne, ale także na psychiczny komfort. Osoby, które prowadzą zrównoważony styl życia są też bardziej efektywne w pracy. Analogicznie, stres, niewysypianie się, złe nawyki żywieniowe oraz przeciążenie pracą sprawia, że wydajność bardzo spada.
Aby podnieść poziom ochrony zdrowia i życia w miejscu pracy, warto wprowadzić m.in.:
- regularne badania profilaktyczne,
- organizacja szkoleń z zakresu radzenia sobie ze stresem,
- integracje pracownicze i inicjatywy pracownicze,
- przejrzysta polityka w kwestii rozliczania nadgodzin
- możliwość awansowania na wyższe stanowisko oraz dalszego rozwoju, nauki i podejmowania nowych wyzwań.
Stosowanie powyższych zaleceń sprzyja poprawie atmosfery pracy, ogranicza rotację kadr, wystąpienie wypalenia zawodowego czy innych chorób zawodowych. Stanowi dobrą motywację dla pracowników, by bardziej zaangażować się w wywiązywanie się ze swoich obowiązków i odczuwać z tego satysfakcję.
Sprawdź również: BHP przy pracy z elektronarzędziami
Przykłady dobrych praktyk w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy
BHP w pracy jest uzależnione od jej charakteru stanowiska i wykonywanych obowiązków. Inne zasady obowiązują w pracy biurowej, a inne w pracy kierowcy zawodowego.
W przypadku pracowników biurowych bardzo ważne jest przygotowanie odpowiedniego stanowiska pracy. Biuro powinno być ulokowane powyżej gruntu i dobrze nasłonecznione. Istotna jest także odpowiednia temperatura w biurze, zarówno zimą, jak i latem.
Pracownik biurowy musi mieć też zagwarantowane ergonomiczne miejsce pracy. Konstrukcja biurka i fotela powinna umożliwiać zachowanie prawidłowej postawy ciała, w tym ułożenie kończyn, odpowiedniego kąta obserwacji ekranu komputera i dostateczną ilość miejsca.
Higiena pracy w biurze obejmuje także robienie regularnych przerw, by rozluźnić mięśnie i zrelaksować oczy. W dobie pandemii dobrą praktyką jest też dbanie o bezpieczeństwo pracowników poprzez ustawienie w miejscu pracy urządzeń do bezdotykowego pomiaru temperatury oraz dozowników środków do dezynfekcji rąk.
Pracownicy fizyczni zatrudnieni na stanowiskach robotniczych często są narażeni na szkodliwe warunki pracy, takie jak hałas, obsługa ciężkich maszyn czy kontakt z chemią. Wymaga to zastosowania dodatkowych zasad BHP.
Przede wszystkim istotne będzie zastosowanie technologii, takich jak tłumiki hałasu, by ograniczyć uciążliwy hałas przemysłowy, odpowiednia odzież ochronna chroniąca przed obrażeniami ciała oraz ograniczenie czasu pracy do 8 godzin w przypadku trudnych warunków.
Szczególnie niebezpieczna jest obsługa produktów chemicznych. Mając na względzie bezpieczeństwo pracowników, stosuje się specjalne fartuchy, bluzy i spodnie laboratoryjne spełniające odpowiednie normy. Skutecznie chronią przed rozpryskami i poparzeniami płynnymi środkami chemicznymi.
Kierowca zawodowy to profesja klasyfikowana jako średnio ciężka. Wiąże się zarówno z wysiłkiem fizycznym, jak i psychicznym. Wymaga więc stosowania zasad BHP, by zapewnić pracownikowi komfort i bezpieczeństwo.
Najpoważniejszym zagrożeniem jest oczywiście ryzyko wypadku lub kolizji drogowej. Aby zmniejszyć prawdopodobieństwo ich wystąpienia, bardzo ważne jest dbanie o stan techniczny pojazdu.
Przyczyną wypadku może być też zmęczenie kierowcy, który kieruje pojazdem wiele godzin bez przerwy, w kabinie niedostosowanej do cech fizycznych i psychicznych kierowców.
Dlatego BHP określa ilość godzin pracy, po jakich kierowca musi bezwzględnie zrobić przerwę. Pozwala to odpocząć i nabrać sił do dalszej jazdy. Chroni też kierowcę przed błędami z powodu znużenia i stresu wywołanym natężeniem ruchu drogowego oraz presją czasu.
Sprawdź również naszą ofertę: Wynajem odzieży roboczej i ochronnej
Jakie obowiązki w zakresie higieny pracy posiada pracodawca?
W każdym przedsiębiorstwie to właśnie po stronie pracodawcy leży odpowiedzialność wprowadzenia i przestrzegania przepisów BHP w miejscu pracy. W związku z tym pracownik ma prawo do odmowy wykonania powierzonych mu obowiązków służbowych, jeżeli łamią one przepisy BHP, może wnioskować u pracodawcy o wyeliminowanie niebezpiecznych usterek lub awarii na stanowisku pracy.
Może również opuścić zakład pracy lub oddalić się od niego, jeżeli pozostanie na stanowisku zagraża jego zdrowiu lub życiu, a także odmówić dalszej pracy w przypadku obniżonej sprawności psychicznej lub fizycznej.
W związku z tym pracodawca, który zawarł z pracownikiem umowę o pracę lub umowę cywilnoprawną, jest zobligowany do zapewnienia mu odpowiednich warunków pracy określonych przez Kodeks pracy. Dotyczy to również zapewnienia bezpiecznych warunków osobom niepracującym, ale przebywającym na terenie zakładu pracy, na przykład pracowników kontroli.
Do podstawowych obowiązków pracodawcy w zakresie BHP zaliczamy:
- organizację pracy w bezpiecznych i higienicznych warunkach (np. przestrzeganie norm dźwigania, odpowiednich temperatur w firmie, zapewnienie dostępu do wody pitnej itd),
- dopilnowanie, by na terenie zakładu przestrzegano przepisów Kodeksu pracy i BHP,
- poinformowanie pracowników o zagrożeniach oraz zasadach postępowania w razie awarii lub innej niebezpiecznej sytuacji,
- usuwanie wynikających z charakteru pracy usterek i awarii,
- zapewnienie odzieży ochronnej o odpowiednich parametrach dostosowanych do charakteru pracy lub wypłacenie ekwiwalentu za odzież i buty robocze,
- udoskonalanie obecnego systemu ochrony zdrowia i życia pracowników oraz stałe poprawianie warunków pracy,
- zwracanie szczególnej uwagi na dobrostan pracownic ciężarnych i karmiących piersią oraz pracowników niepełnosprawnych i młodocianych,
- wykonywanie nakazów społecznego inspektora pracy.
Ponadto do obowiązków pracodawcy należy okresowe organizowanie szkoleń BHP. Szkolenie obejmuje dwie części: instruktaż ogólny przeprowadzony przez pracownika służby BHP oraz instruktaż stanowiskowy przeprowadzony przez pracodawcę lub wyznaczoną do tego osobę.
Pracodawca, który lekceważy swoje obowiązki w tym zakresie dopuszcza się wykroczenia obciążonego karą grzywny o wysokości od 1000 do nawet 30 000 złotych.
Ponadto pracownik, który uległ wypadkowi w miejscu pracy z powodu zaniedbań pracodawcy ma prawo oczekiwać wypłaty odszkodowania za doznaną krzywdę.
Jeżeli niedopełnienie obowiązków naraża pracowników na bezpośrednie narażenie życia lub ciężki uszczerbek na zdrowiu, pracodawca podlega karze pozbawienia wolności do lat 3. Jeżeli działanie było nieumyślne, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności lub pozbawienia wolności do roku.
Może Cię zainteresować: Znaki ewakuacyjne w miejscu pracy - co warto wiedzieć?
Wpływ higieny pracy na dobrostan psychiczny pracowników
W czasach, gdy stres stanowi główny powód rozwoju wielu chorób cywilizacyjnych, a także wypalenia zawodowego, dbanie o dobrostan psychiczny pracowników to jeden z najważniejszych filarów sukcesu firmy. To zdrowy psychicznie, zadowolony i spełniony pracownik jest największą wartością, dlatego warto o niego dbać.
Dbanie o właściwą higienę pracy zmniejsza poziom stresu i lęku, a co za tym idzie, poprawia ogólną odporność psychiczną pracowników na trudne sytuacje. Pomaga też w lepszej koncentracji, co przekłada się na większe zaangażowanie w zadania zawodowe.
Dbałość o dobrą atmosferę w pracy przekłada się też na poprawę relacji międzyludzkich, zwiększa umiejętności komunikacyjne pracowników oraz zmniejsza ilość konfliktów i nieporozumień.
Gdy pracownicy dobrze czują się w swoim towarzystwie, lepiej współpracują nad projektami, są bardziej kreatywni i zaangażowani. Czerpią satysfakcję z wykonywanych zadań, czują się wartościowi i użyteczni.
Higiena w miejscu pracy obejmuje także zadowalający system wynagrodzeń i premii oraz urlopów. Dzięki temu pracownicy mogą odpocząć fizycznie i psychicznie, czują się też docenieni przez wysokość pensji i dodatkowe bonifikaty. Wszystko to wpływa na ich komfort psychiczny i zadowolenie z pracy.
Z kolei zła kondycja psychiczna pracowników odbija się nie tylko na ich życiu, ale też funkcjonowaniu całej firmy. Dlatego rozsądny i odpowiedzialny pracodawca dba o swoją kadrę pracowniczą przez stosowanie zasad BHP w miejscu pracy.